Bên cạnh việc hỗ trợ trẻ học hỏi kiến thức để hoàn thiện mình, ba mẹ cũng cần dạy trẻ biết cảm ơn và xin lỗi người khác, đây cũng là một trong những kỹ năng sống vô cùng quan trọng.
Mặc dù vậy, không phải đứa trẻ nào cũng có thể cảm ơn hay xin lỗi người khác một cách chân thành và đúng thời điểm. Do đó, ba mẹ và thầy cô đóng có vai trò rất lớn trong quá trình giúp trẻ hiểu và thực hiện tốt kĩ năng này.
Ba mẹ dạy trẻ biết cảm ơn và xin lỗi
Ba mẹ là tấm gương cho con noi theo: Làm gương chính là cách dạy trẻ biết cảm ơn và xin lỗi đơn giản nhất để giúp trẻ phát triển tốt hơn. Ba mẹ là những người gần gũi với con nhất, do đó thái độ và cách ứng xử của ba mẹ sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển nhân cách của con.
Khi con làm tốt, ba mẹ có thể cổ vũ và tán dương con, đồng thời, khi ba mẹ làm sai điều gì đó, hãy xin lỗi con một cách chân thành để con thấy được những điều mà mình nên làm và không nên làm. Nếu ba mẹ thường xuyên bỏ qua lỗi lầm và quá bảo thủ trong việc bảo quan điểm, ý kiến của mình, con sẽ thắc mắc tại sao người lớn không làm như vậy mà luôn ép buộc con thực hiện. Như vậy cách dạy trẻ biết cảm ơn và xin lỗi ba mẹ đang áp dụng sẽ không thể phát huy hiệu quả. Theo đó, cha mẹ cần làm gương, xin lỗi và cảm ơn trẻ bằng cả tấm lòng ngay từ những điều nhỏ nhặt nhất, nhẹ nhàng và kiên nhẫn giải thích tại sao con nên làm như vậy.
Điều này sẽ giúp trẻ học hỏi và tiếp thu nhanh chóng, từ đó hình thành nhân cách và lối sống tốt đẹp.
Dạy trẻ nói lời cảm ơn xin lỗi một cách rõ ràng: Khi trẻ đã nhận thức được khi nào mình nên nói cảm ơn và cần phải xin lỗi, ba mẹ cũng nên dạy trẻ cách áp dụng làm sao cho phù hợp. Có thể trẻ đã biết mình cần nói cảm ơn/xin lỗi nhưng lại không biết nên mở lời thế nào dẫn đến hiện tượng ngượng nghịu, xấu hổ hay lúng túng. Lúc này, ba mẹ cần dạy con cách sử dụng ngôn từ và biểu đạt tình cảm khi giao tiếp với mọi người xung quanh. Ba mẹ hãy cho trẻ thấy rằng, dù xin lỗi hay cảm ơn, đều cần xuất phát từ sự chân thành. Vậy nên, con hãy nói to, rõ ràng và đầy đủ chủ, vị ngữ. Chẳng hạn, khi được nhận quà từ ai đó, thay vì nói trống không từ “cảm ơn”, con có thể nói “Con cảm ơn cô/chú/ông/bà ạ”. Bên cạnh đó, khi nhận quà, ba mẹ cũng cần dạy con nhận bằng hai tay, tuyệt đối không tỏ thái độ không đúng mực, giật quà hay nhận quà một cách vội vàng. Lời xin lỗi chân thành cũng sẽ giúp bé được mọi người yêu thương và bao dung hơn. Chính vì vậy, xin lỗi với ngữ điệu, cử chỉ thích hợp là cách tốt nhất để hối lỗi khi con mắc sai lầm. Đây chính là cách dạy trẻ biết cảm ơn và xin lỗi đặc biệt quan trọng mà ba mẹ không nên bỏ qua.
Khen ngợi khi trẻ nói cảm ơn, xin lỗi đúng lúc: Cách dạy trẻ biết cảm ơn và xin lỗi tiếp theo chính là khen ngợi trẻ đúng lúc.Trẻ nhỏ rất thích được tuyên dương, do đó ba mẹ có thể khen con khi con biết xin lỗi hay cảm ơn đúng hoàn cảnh. Ba mẹ cần cho trẻ biết rằng không ai là hoàn hảo và ai cũng có thể mắc sai lầm, tuy nhiên ai dám đứng ra nhận lỗi và xin lỗi thì mới là đứa trẻ ngoan. Mặc dù vậy, khi cổ vũ con, ba mẹ cũng cần sử dụng lời khen đúng mực và đúng thời điểm, tránh khen con quá nhiều khiến con cảm thấy được khen là điều đương nhiên. Từ đó hiểu sai bản chất của việc cảm ơn và xin lỗi.
Dạy bé các tình huống cần nói cảm ơn, xin lỗi: Đây cũng là một cách dạy trẻ biết cảm ơn và xin lỗi được nhiều gia đình áp dụng thành công. Khi được ứng dụng vào thực tế trong cuộc sống, trẻ sẽ học nhanh hơn. Do đó, ba mẹ có thể đặt ra một số trường hợp giả tưởng và hỏi con sẽ làm gì trong những tình huống này, chẳng hạn như:
- “Khi làm rơi đồ của người khác, con có cần xin lỗi không?”
- “Khi được nhận quà, con nên làm gì?”
Trước tiên, ba mẹ hãy để trẻ nói lên suy nghĩ của mình và lắng nghe những điều con nói, sau đó có thể phân tích đúng sai và giải thích con nên làm thế nào. Con sẽ làm quen và học hỏi dần dần. Đặc biệt, ngay trong các tình huống thực tế, ba mẹ cũng cần làm gương và dạy con có cách ứng xử đúng mực.
Để dạy trẻ biết cảm ơn và xin lỗi, rộng hơn là dạy trẻ biết lễ phép, ba mẹ cần trở thành tấm gương thực hiện những điều đó mỗi ngày ngay cả khi ra ngoài. Bởi trẻ sẽ quan sát và bắt chước theo những gì người lớn làm, vậy nên nếu muốn trẻ cư xử tốt, trước tiên ba mẹ cần cư xử tốt với trẻ và mọi người xung quanh.
Chuyên viên chuyên môn Hồ Thị Thu Hương
Tài liệu tham khảo
Ba mẹ cần làm gì để dạy trẻ biết cảm ơn và xin lỗi?, Lan Anh, https://www.avakids.com/me-va-be/day-tre-biet-cam-on-va-xin-loi-1473022