Kỹ năng năng trả lời các câu hỏi đơn giản là việc trẻ có thể trả lời một số câu hỏi đơn giản: Cái gì? Khi nào? Ở đâu? Khi trẻ hiểu có thể đặt thêm các câu: Tại sao? và câu hỏi Như thế nào?
Ban đầu trẻ có thể trả lời ngắn bằng các từ, cụm từ sau đó phát triển thành diễn đạt thành câu hoàn chỉnh. Kỹ năng này giúp trẻ phản xạ nhanh với những câu hỏi và biết suy nghĩ để trả lời, giúp trẻ dần có thể học hỏi, lý giải về các sự vật, hiện tượng xung quanh.
Tầm quan trọng của dạy trẻ các câu hỏi đơn giản
Kỹ năng trả câu hỏi đơn giản ở trẻ là một kỹ năng quan trọng để trẻ giao tiếp, lĩnh hội ngôn ngữ, đặc biệt là ở giai đoạn trẻ dùng tốt dùng lời nói đơn giản, các câu kể thì việc chuyển sang bắt đầu làm quen trả lời các câu hỏi là rất cần thiết với trẻ trong giao tiếp và tìm hiểu thế giới xung quanh.
Một số khó khăn khi thực hiện dạy trẻ các câu hỏi đơn giản
Những khó khăn khi dạy kỹ năng này thường là do các nguyên nhân sau:
Mục tiêu dạy chưa bám sát khả năng của trẻ: Những câu hỏi đặt ra quá khó ngoài mức hiểu biết của trẻ hoặc những câu hỏi quá dễ làm trẻ chán không muốn trả lời => Câu hỏi đặt ra cần nằm trong vùng phát triển gần của trẻ: trẻ có thể suy nghĩ trả lời, có khi đúng có khi còn sai cần chúng ta hỗ trợ để trẻ thành công.
Sự tập trung, chú ý của trẻ ngắn: Nếu trẻ có sự tập trung, chú ý ngắn, dễ sao lãng thì cần các biện pháp để tăng cường sự tập trung cho trẻ như: chọn nơi học yên tĩnh, tránh các kích thích về âm thanh, màu sắc, mùi hương, kết hợp các bài tập vận động, kiểm soát năng lượng,...
Người dạy chưa thu hút trẻ: Người dạy hãy như một món quà của trẻ: vui vẻ, sinh động, sẵn sàng pha trò, vui đùa với trẻ với nhiều hình thức hát, vẽ, nhảy, kể chuyện,...
Thiếu các dụng cụ trực quang: Các học cụ, tranh ảnh, sách truyện, con rối tay... là những dụng cụ bổ trợ đắc lực để việc dạy trẻ của bạn thành công.
Các bước thực hiện câu hỏi đơn giản
Ngồi trên ghế đối diện với trẻ và tạo sự tập trung chú ý.
• Hỏi trẻ một câu hỏi về chủ đề đơn giản. Ví dụ: Con ăn gì vào buổi sáng? Con ăn sáng khi nào? Con ăn sáng ở đâu? Ai cho cho cho ăn sáng?....
• Gợi ý trẻ trả lời câu hỏi
• Khen thưởng câu trả lời cho trẻ, đồng thời giảm gợi ý cho trẻ.
• Làm mẫu cách trả lời đúng cho trẻ.
Dần dần chỉ khen thưởng những khi trẻ trả lời đúng mà ít phải gợi ý nhất. Cuối cùng, chỉ khen thưởng những khi trẻ trả lời đúng mà không cần gợi ý.
Mục tiêu qua việc đặt các câu hỏi đơn giản: Trẻ biết phân biệt các câu hỏi về đồ vật, tranh ảnh ( Ai? Cái gì?), đang bắt đầu trả lời các câu hỏi về ở đâu? Khi nào? Tại sao?
Ban đầu bạn chỉ hỏi trẻ từng câu hỏi ngắn, đơn giản. Khi trẻ tiếp thu tốt, bạn có thể hỏi 2-3 câu hỏi có tính liên kết thông tin với nhau, tiến dần đến việc tạo một cuộc hội thoại tự nhiên.
Bạn có thể lập bảng sau để theo dõi việc dạy và học của trẻ:
Kết luận
Kỹ năng trả lời câu hỏi đơn giản là một kỹ năng cần thiết trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ và học hỏi từ thế giới xung quanh của trẻ. Vì vậy, hãy cùng con bạn luyện tập kỹ năng này đều đặn mỗi ngày. Môi trường sinh hoạt gia đình, qua các trò chơi sinh động là cách tốt nhất để trẻ tiếp thu kỹ năng này. Chúc các bạn thành công.
Tác giả: Cao Văn Tờ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Phát triển hoàn thiện giao tiếp cho trẻ tự kỉ - Linda Hodgdon – Người dịch Hoàng Thị Kim Chi – NXB Đại học Huế, 2019.
- Hướng dẫn phát triển kỹ năng xã hội và cảm xúc –Nhóm dịch RUBIC – NXB Thế giới, 2017.
- Hướng dẫn phát triển kỹ năng chơi – Nhóm dịch RUBIC – Nhà xuất bản Thế giới, 2017.
- 100 bài tập can thiệp cho trẻ - Tài liệu tham khảo dành cho giáo viên từ Khối CTGD- TT Rồng Việt.