Tết đến xuân sang rộn ràng sắc hương, ai ai cũng tất bật với những hoạt động để chào đón một năm mới an lành, hạnh phúc.
Gia đình quây quần - sum vầy bên nhau, cùng nhau ghi lại thật nhiều kỷ niệm về ngày tết, đồng thời trẻ được trải nghiệm học tập thêm nhiều hoạt động sống ý nghĩa trong dịp Tết nguyên đán. Dưới đây là một số những hoạt động trải nghiệm ba mẹ có thể dành cho trẻ trong dịp tết:
Thứ nhất, mua sắm ngày tết.
Hoạt động mua sắm tết là một trong những hoạt động rộn ràng, tất bật nhất và cũng là hoạt động được yêu thích nhất mà ba mẹ và con có thể đồng hành cùng nhau.
Trước khi đi mua sắm, ba mẹ và trẻ cùng nhau lên một kế hoạch bao gồm: địa điểm mua sắm như: ở chợ hoặc siêu thị; thực hiện cùng ai: như cùng ba mẹ; phương tiện di chuyển: xe máy, xe hơi; thời gian thực hiện: các ngày trong tuần hay dịp cuối tuần. Tiếp đó, ba mẹ cùng trẻ lập danh sách những món đồ cần mua như: đồ khô (bánh kẹo, trái cây, củ quả quen thuộc); đồ ướt (thịt, cá,….). Ba mẹ cũng cần hướng dẫn cho trẻ, khi tới nơi mua sắm trẻ nên: lựa chọn những mặt hàng phù hợp; xếp hàng khi tính tiền; nhặt đồ nếu làm rơi; xin lỗi nếu trẻ có va chạm nhẹ với người khác; cảm ơn cô chú đã lấy hàng/đưa hàng cho trẻ. Đồng thời, ba mẹ cũng cần dành lời khen ngợi cho trẻ để trẻ tự tin đi cùng ba mẹ. Những kỹ năng này vừa rèn cho trẻ tính tự lập, thể hiện sự biết ơn và trân trọng khi được đi mua sắm cùng cả gia đình.
Thứ hai, dọn dẹp nhà cửa đón Tết
Khi dọn dẹp nhà, ba mẹ nên sử dụng những hình ảnh mô tả về các hoạt động dọn dẹp nhà của như: lau bàn, quét nhà, lau nhà để trẻ dễ hiểu và dễ dàng hình dung về hoạt động. Ba mẹ cùng trẻ chuẩn bị những đồ dùng để thực hiện như: khăn, chổi, cây lau nhà…. Ba mẹ nên giao nhiệm vụ cho trẻ như “con lau bàn, mẹ lau ghế”, hoặc “con quét nhà, mẹ lau nhà”. Khi thực hiện, ba mẹ làm mẫu cho trẻ để trẻ quan sát và ghi nhớ. Trong suốt quá trình thực hiện ba mẹ nên thường xuyên quan sát nhắc nhở và hỗ trợ cho trẻ.
Thứ ba, trang trí ngày tết
Trang trí ngày tết cũng là một trong những hoạt động đa dạng, ba mẹ có thể cho trẻ cùng tham gia trang trí cây hoa mai, hoa đào trong những ngày giáp tết.
Ba mẹ hãy giới thiệu cho trẻ về những loài hoa đặc trưng ngày tết như: hoa đào, hoa mai, cây quất... Ý nghĩa của những cây hoa này đều cầu mong năm mới bình an, sung túc, đủ đầy hạnh phúc. Ba mẹ cũng có thể tùy theo khả năng khéo léo của trẻ để cùng trẻ trang trí cây hoa, gắn bao lì xì, gắn đèn nháy... hoặc chăm sóc cây cảnh như tưới cây mỗi ngày.
Thứ tư, trang trí mâm ngũ quả dịp tết
Cùng với đó ba mẹ cũng có thể giới thiệu cho trẻ về mâm ngũ quả ngày tết, về ý nghĩa của mâm ngũ quả để cầu may mắn, sung túc, an lành cho gia đình. Tùy theo vùng miền, có những đặc trưng khác nhau như Miền Bắc, có các quả chuối, quả bưởi, quả cam, quả thanh long, quả xoài... Miền Nam có quả mãng cầu, quả dừa, quả đu đủ, quả xoài.... Ba mẹ chỉ cho trẻ về tên gọi và đặc trưng các loại quả, như: quả chuối màu vàng, ăn ngọt, quả thanh long màu hồng, quả xoài có màu vàng... hoặc là mô tả về các mùi, vị của các quả như quả chuối ngọt, quả bưởi chua, quả xoài ngọt...Khi bày mâm ngũ quả, hãy để trẻ cùng rửa quả, sau đó trẻ đưa từng quả để ba mẹ bày mâm ngũ quả dâng cúng tổ tiên ông bà.
Thứ năm, cắt dán thiệp chúc tết
Với ý nghĩa tốt đẹp đó, ba mẹ có thể cùng trẻ tự tay làm những thiệp chúc tết với những nguyên liệu đơn giản như: giấy, màu sáp hoặc màu nước, keo dán, kéo... khi làm thiệp, ba mẹ cùng trẻ liệt kê danh sách những người tặng thiệp đây cũng là cách để con hiểu được các mối quan hệ gia đình và xã hội, để trẻ biết sử dụng những đại từ nhân xưng phù hợp. Tiếp đó, hãy cung cấp hiểu biết về nguyên liệu, đồ vật sử dụng để làm thiệp, các mẫu thiệp dành cho từng người, trong quá trình làm hãy cung cấp cho trẻ ngôn ngữ lời nói để phát triển toàn diện các kỹ năng.
Thứ sáu, hoạt động chúc tết
Chúc tết là một nét đẹp văn hóa của người Việt, là cách để mỗi chúng ta bày tỏ lòng tri ân báo hiếu, chúc một năm mới bình an, hạnh phúc đến ông bà cha mẹ người thân và bạn bè.
Vì vậy, ba mẹ cũng có thể chọn những câu chúc đơn giản, ý nghĩa gửi tới ông bà cha mẹ như:
Năm cũ qua đi
Xuân mới lại về
Kính chúc ông bà
Mạnh khỏe sống lâu
Chúc mẹ chúc cha
Vui vẻ thuận hòa
Gia đình hạnh phúc
Hoặc
Năm mới bé chúc
Cả nhà hạnh phúc
Sung túc đủ đầy
Gặp nhiều vận may
Lộc tràn xuân mới
Niềm vui phơi phới
Thịnh vượng an khang
Tấn tới giàu sang
Dồi dào sức khỏe
Kính chúc! Kính chúc!
Bên cạnh những câu thơ chúc ba mẹ cũng có thể cho trẻ học những bài hát ngắn như “Bánh chưng xanh” “Sắp đến tết rồi” ... Khi học hát, ba mẹ có thể kết hợp thêm với các động tác minh họa để bài hát trở nên sinh động, hứng thú với trẻ. Cùng với đó, ba mẹ có thể đưa ra các câu hỏi về nội dung của các lời chúc, bài hát như “Con thấy ngày tết có những gì?” – bánh chưng, dưa hấu đỏ, mai vàng, hoa đào, bao lì xì.
Thứ bảy, lễ giáo ngày tết
Những ngày tết, ba mẹ hãy cùng trẻ học những thói quen tốt, những lễ giáo văn hóa truyền thống. Với văn hóa truyền thống, tặng bao lì xì cùng lời chúc sức khỏe, học tập dành cho con cháu.
Khi được nhận bao lì xì, trẻ hãy nhận bằng hai tay, đồng thời sau đó vòng tay và nói cảm ơn tới người tặng, ba mẹ có thể chuẩn bị sẵn cho trẻ một chiếc túi xinh để trẻ đựng lì xì, hoặc hãy hướng dẫn trẻ đưa ba mẹ giữ, nên tránh việc mở bao lì xì trước mặt người tặng. Đồng thời, ba mẹ cũng có thể trao đổi với trẻ về cách dùng tiền mừng tuổi như bỏ heo để dạy trẻ tiết kiệm, biết cách sử dụng tiền phục vụ cho hoạt động học tập như để dành mua sách vở vào đầu năm học mới, hoặc dạy trẻ về lòng nhân ái bằng cách dùng tiền đó để chia sẻ, giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn.
Thứ tám, chụp ảnh/quay video lưu giữ những hình ảnh ngày tết
Chụp ảnh, quay video là hoạt động giúp ba mẹ lưu giữ lại những khoảnh khắc vui tươi, hạnh phúc vào dịp tết đến xuân về. Ba mẹ có thể chụp hình/quay video về những hoạt động trẻ tham gia làm vào ngày tết. Hoặc ba mẹ cũng có thể nhờ trẻ chụp hình lại những hoạt động ba mẹ làm. Trẻ sẽ rất hứng thú, phấn khích khi được xem lại hình ảnh của mình hoặc được ba mẹ giao nhiệm vụ cho trẻ.
Một số lưu ý khi tổ chức hoạt động cho trẻ vào dịp tết
- Ba mẹ lưu ý trước mỗi hoạt động ba mẹ hãy cũng trẻ lập kế hoạch như: trẻ sẽ làm gì? làm với ai? Làm khi nào? Làm bằng cách nào? Để trẻ có thể hiểu và ghi nhớ được hoạt động sắp diễn ra.
- Ba mẹ cũng chuẩn bị cho trẻ một tâm thế sẵn sàng, hứng khởi để tham gia trải nghiệm tết, đây cũng là cách để trẻ tiếp nhận những kích thích mới từ từ, tránh cho trẻ những cảm xúc bộc phát khi có những thay đổi đột ngột.
- Mỗi hoạt động ba mẹ hãy chia sẻ cho trẻ hiểu được ý nghĩa và những nguyên liệu, vật dụng được sử dụng để thực hiện. Khi làm ba mẹ sẽ kết hợp thao tác và lời nói để trẻ chú ý quan sát, bắt chước, dễ dàng thực hiện theo hướng dẫn.
- Ba mẹ có thể sử dụng thêm những thẻ hình theo từng bước ở mỗi hoạt động để trẻ dễ dàng nắm bắt, cũng là cách để trẻ tự kiểm tra đánh giá kết quả của mỗi hoạt động.
Trên đây là những hoạt động trải nghiệm tết cùng trẻ, tết đến xuân về, chúc cho ba mẹ và trẻ có những trải nghiệm thật ý nghĩa, cho gia đình một mùa xuân ấm áp sung túc, năm mới vạn sự bình an, khỏe mạnh, như ý.
Chuyên viên tâm lý: Nguyễn Thị Vân
Tài liệu tham khảo:
- Phạm Thị Hoài Anh, 15 phút mỗi ngày yêu con, NXB phụ nữ, 2016
- Bùi Phương Tâm, Đúng là tết, NXB Kim Đồng, 2022
- https://kids.pops.vn/blog/tho-chuc-tet-cho-be/
- https://hanu.edu.vn/a/94079/Nhung-phong-tuc-trong-ngay-Tet-co-truyen