Theo dõi tiến trình phát triển nhận thức của một trẻ từ 0 - 2 tuổi là vô cùng quan trọng. Các bậc phụ huynh cần chú ý quan sát tiến trình phát triển nhận thức của trẻ trong giai đoạn này.
Cùng Trung tâm Rồng Việt điểm lại sự phát triển nhận thức của trẻ 0 - 2 tuổi.
Đặc điểm phát triển nhận thức từ 0 - 2 tuổi
1. Đặc điểm phát triển nhận thức 0 - 12 tháng tuổi
Nhận thức của trẻ từ 0 - 12 tháng tuổi được chia làm 4 giai đoạn:
- 0 - 3 tháng tuổi: Trẻ phản ứng với giọng nói quen thuộc của ba mẹ, chú ý tới miệng, mắt người nói và mỉm cười đáp lại.
- 3 - 6 tháng tuổi: Trẻ xoay đầu về hướng giọng nói, đáp ứng âm thanh bằng cách nhìn và phát âm như “aaaa”, “iii”.
- 6 - 9 tháng tuổi: Trẻ hiểu cử chỉ như “bế lên” hay “đến đây nào”, dừng hoạt động khi nghe gọi tên và biết vẫy tay chào.
- 9 - 12 tháng tuổi: Trẻ đưa đồ vật theo yêu cầu, nhận biết câu hỏi đơn giản (mắt đâu, bụng đâu), biết 2 bộ phận cơ thể, con vật quen thuộc và đồ dùng hằng ngày.
Như vậy có thể thấy, Giai đoạn 0 - 12 tháng tuổi là thời điểm trẻ bắt đầu phát triển nhận thức. Ba mẹ cần tăng cường trò chuyện, tương tác với trẻ, và tránh để trẻ chơi một mình hay tiếp xúc thiết bị điện tử để không ảnh hưởng đến quá trình phát triển nhận thức và ngôn ngữ.
2. Đặc điểm phát triển nhận thức 12 tháng - 24 tháng tuổi
- 12 - 15 tháng tuổi: Biết làm theo hướng dẫn một bước trong trò chơi giả vờ, thích các bài thơ có vần và trò chơi ngón tay, hiểu một số giới từ (trong, ngoài, trên, dưới), nhận diện 3 bộ phận cơ thể.
- 15 - 18 tháng tuổi: Nhận biết 6 bộ phận cơ thể, hoàn tất 2 yêu cầu với 1 đồ vật, chọn 2 vật quen thuộc theo yêu cầu.
- 18 - 21 tháng tuổi: Hiểu yêu cầu như ngồi xuống, đến đây; nhận diện hình thẻ khi được nhắc tên; hiểu nghĩa các từ hành động như đi, ăn.
- 21 - 24 tháng tuổi: Chọn 1 vật từ nhóm 5 vật theo yêu cầu; thực hiện hướng dẫn 2 bước liên quan.
3. Một vài lưu ý cho ba mẹ trong quá trình phát triển nhận thức cho trẻ
Để hỗ trợ phát triển nhận thức trẻ từ 0 - 2 tuổi, ba mẹ nên chọn các hoạt động phù hợp, kết hợp vừa học vừa chơi như: tìm màu sắc, hình dạng, con vật, hoặc kích thích trẻ bằng đồng dao, bài thơ, bài hát quen thuộc. Nếu trẻ hào hứng tham gia, đó là dấu hiệu tích cực cho sự phát triển nhận thức. Cả gia đình cùng nhau tham gia sẽ tạo môi trường yêu thương và thúc đẩy sự phát triển toàn diện cho trẻ.
Ở giai đoạn 24 tháng, ba mẹ nên đọc sách đơn giản như Ehon mỗi ngày để phát triển nhận thức và sự tập trung của trẻ. Đây là thời điểm vàng để đưa trẻ ra môi trường xã hội, trò chuyện, đặt câu hỏi khuyến khích tư duy và phản hồi. Đừng chờ trẻ nói nhiều mới bắt đầu dạy nhận thức, vì tư duy nhận thức luôn đi trước lời nói. Sự hướng dẫn sớm sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện hơn.
Thường xuyên cho trẻ tham gia làm việc nhà là một cách hiệu quả để cải thiện khả năng nghe hiểu và ghi nhớ mệnh lệnh. Hoạt động này cũng tăng cường sự tương tác giữa ba mẹ và trẻ. Nắm vững tiến trình phát triển nhận thức trẻ 0 - 2 tuổi sẽ giúp ba mẹ tạo nền tảng vững chắc cho tương lai của con, cùng nhau lựa chọn những hoạt động phù hợp để trẻ phát huy tối đa tiềm năng. Ba mẹ hãy tiếp tục đồng hành và giúp con yêu trưởng thành từng ngày!
Th.S Tâm lý Lê Thị Thảo
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Nguyễn Ánh Tuyết (Chủ biên), Tâm lí học trẻ em lứa tuổi mầm non, NXB Đại học sư phạm, 2006.
-----------------------------------------------------------
Hãy liên hệ với hệ thống 70 Trung tâm Rồng Việt gần bạn nhất để được tư vấn, đánh giá và hỗ trợ cho bé nhanh nói.